Czteroletni pies rasy border collie o imieniu Oslo niesie pomoc nie tylko w górach. Brał udział także w akcjach poszukiwawczych w śląskich kopalniach, był podczas powodzi w Lądku-Zdroju i Stroniu Śląskim. Dziś trudno sobie wyobrazić Grupę Beskidzką GOPR bez jego wsparcia. 

Oslo - pies, który ratuje ludzi. Na spotkaniach z GOPR zawsze kradnie show

18 grudnia spotkaliśmy się w Katowicach na piątej edycji akcji edukacyjnej "Bezpieczeństwo na Szczycie". Ponad 400 młodych ludzi ze śląskich szkół rozmawiało o tym, jak przygotować się do zimowych wycieczek w góry i właściwie zachowywać się na szlaku. Gośćmi specjalnymi tego wydarzenia byli m.in. Dorota Rasińska-Samoćko, która kilka tygodni wcześniej jako pierwsza Polka zdobyła Koronę Himalajów i Karakorum, Roman Ficek - biegowy rekordzista oraz Piotr Pustelnik - himalaista ze wszystkimi ośmiotysięcznikami na koncie, a dziś wiceprezes Polskiego Związku Alpinizmu. 
Jednak nie ma co ukrywać, że najwięcej emocji na widowni wzbudziło spotkanie z ratownikiem GOPR Aleksandrem Karkoszką i jego czworonożnym towarzyszem psem Oslo, który także pełni służbę ratowniczą. 
- Chcę wam dzisiaj powiedzieć o tym, jak nie zginąć w górach zimą! - zaczął ratownik, ale bynajmniej nikogo nie straszył. Chciał tylko pobudzić do dyskusji. 

Coraz więcej wypadków z udziałem rowerzystów

Karkoszka ze swoim psem należy Grupy Beskidzkiej GOPR, która pomaga turystom w beskidzkiej części województwa śląskiego, a także na Babiej Górze (1725 m n.p.m.), należącej już formalnie do Małopolski. 
- Jedni zbierają znaczki, a my ratujemy ludzi. Towarzyszą nam urocze pieski w kamizelkach, które wzywane są do najtrudniejszych akcji - tak o służbie ratowniczej mówił młodym Karkoszka. 
Żeby uzmysłowić sobie, jak wygląda służba ratownicza, warto podać dwie liczby: 23 - tylu ratowników zawodowych pełni służbę w Grupie Beskidzkiej, a ochotników, którzy nie pobierają żadnego wynagrodzenia, a pomagają ludziom,  jest aż 293. 
- To są wolontariusze, którzy poświęcają swój wolny czas - tłumaczył ratownik. 
Jak się okazało w czasie spotkania, dzieci i młodzież dobrze wiedzą, co robią ratownicy i kiedy trzeba ich wzywać: - Jak się zgubimy w górach. Jak gdzieś utkniemy albo złamiemy nogę. Jak zejdzie lawina - wymieniali szybko. 
Tylko z danych za 2022 r. wynika, że Grupa Beskidzka GOPRA interweniowała prawie tysiąc razy. Co może niepokoić? Coraz więcej wypadków jest z udziałem rowerzystów - dwa lata temu było aż 176 takich zdarzeń.  

Oslo niesie pomoc nie tylko w górach 

Ratownkowi GOPR na scenie towarzyszył wspomniany pies Oslo, który przez pół godziny prezentacji grzecznie leżał pod ekranem. Ruszył się dopiero na wyraźne wezwanie ratownika. - On jest bardzo ważną częścią naszego zespołu, który rusza na najpoważniejsze akcje - mówi Karkoszka. 
Oslo jest przykładem psa ratowniczego, który nie kojarzy się z odszukiwaniem zasypanych pod lawinami. Jego dobry węch sprawdził się już w różnych sytuacjach.  
- Nasz beskidzki teren - poza Babią Górą - nie jest lawinowy, poza tym jeździmy z Oslem także w inne tereny górskie, np. w Karkonosze. Bierzemy udział w akcjach poszukiwawczych, gdy gubią się np. ludzie z demencją. Reagujemy także na próby samobójcze. Oslo szuka też ludzi martwych, ich zlokalizowanie jest bardzo ważne dla rodziny. W takich smutnych sytuacjach jego pomoc jest nieodzowna, bo dla psa inaczej pachnie żywy i martwy człowiek. Brał więc udział np. w poszukiwaniach zaginionych górników w kopalni Pniówek, gdzie było niemal 40 stopni Celsjusza i 100 proc. wilgotnmości. Jechaliśmy też na powódź do Lądka-Zdroju i Stronia Śląskiego - wyliczał Karkoszka.  
- Ciekawostką, choć nieco brutalną, jest to, że psy nie pomagają nam dlatego, że nas kochają. Pies musi być odpowiednio nagradzany, np. jedzeniem albo zabawką. Dobre słowo i relacja są ważne, ale one nie znaczy nic w porównaniu ze wspomnianą nagrodą - tłumaczył młodym ratownik GOPR i pokazywał, jak to wygląda w praktyce. 
Organizatorami wydarzenia był Magazyn Ludzi Gór "Na Szczycie" oraz Miasto Katowice, a partnerami: Alpenverein, Nikwax oraz Makanu. Wydarzenie nie odbyłoby się bez wsparcia wolontariuszy ze SP nr 64 im. Ratowników Górskich w Katowicach. 

Jak się przygotować do wycieczki górskiej? Co zabrać w góry? 

Radzi Aleksander Karkoszka, Grupa Beskidzka GOPR: 

• Zaczynamy od planu wycieczki - musimy wiedzieć dokąd i którędy pójdziemy. Jeśli młodzież rusza na szlak sama, ale nie jest jeszcze pełnoletnia, niech koniecznie zostawi rodzicom lub opiekunom trasę. Ale i starsi powinni informować rodzinę lub znajomych, gdzie danego dnia idą. To pomaga w organizowaniu ewentualnej akcji ratunkowej. Pamiętajmy, że zimą dzień jest krótki. Nie planujemy długich wycieczek - te zostawmy sobie na lato.  
• Następny krok to analiza prognozy pogody. Nie ruszajmy na szlak, gdy zapowiadają mocne opady śniegu albo silne wiatry. Zabieramy ze sobą naładowany telefon i powerbank w plecaku. Gdy jest zimno, baterie w smartfonach rozładowują się bardzo szybko. 
• Aby bezpiecznie dojść na szczyt i z niego wrócić, ściągnijmy na smartfona dwie kluczowe aplikacje: RATUNEK - dzięki niej, gdy zadzwonimy centrala GOPR dokładnie wie, gdzie jesteśmy oraz MAPY.CZ - dokładna mapa górska, z której ratownicy także często korzystają. Nie wyklucza to oczywiście mapy papierowej w plecaku. 
• Zimowa wycieczka w góry dla młodych powinna być takim chillem. Dopiero gdy zdobędziecie większe górskie doświadczenie, to ruszajcie pod namiot z siekierą na survival.  
• W plecaku musi się znaleźć apteczka pierwszej pomocy, a w niej m.in. folia  NRC, która ograniczy utratę ciepła np. w czasie oczekiwania na pomoc; materiały opatrunkowe – plastry, jałowe gaziki i opatrunki, bandaże (zwykłe i elastyczne), chusty trójkątne z agrafkami lub zapinkami, niewielkie nożyczki. Przyda się także preparat odkażający oraz jednorazowe rękawiczki. Warto rozważyć zabranie takich akcesoriów, jak choćby niewielka szyna do stabilizacji kończyn, jeśli mamy miejsce w bagażu. 
• Buty na zimę - to muszą być porządnie modele trekkingowe, które nie przemakają - żadne trampki! Ubieramy się na cebulkę - kilka warstw, które zdejmujemy albo zakładamy - w zależności od sytuacji. Zabieramy obowiązkowo kurtkę przeciwwiatrową lub deszczową, rękawiczki - cienkie i  grubsze na zimno - nie bójmy się zabierać niektórych rzeczy podwójnie. 
• Jedzenie i picie - zimą konieczny termos ze słodką herbatą, która nigdzie nie smakuje tak dobrze jak w górach oraz słodycze - dobrze sprawdza się czekolada. 
• Obowiązkowa latarka czołówka z dodatkową baterią. 
• Zimą w Beskidy wystarczą raczki, ale jeśli jest sroga zima, to warto śledzić zalecenia GOPR, gdy np. idziemy na Babią Górę. Tam mogą się wtedy przydać raki i lawinowe ABC - sonda, detektor i łopata. 

- Pamiętajmy, że na szlakach i stokach narciarskich nie jeździmy na sankach ani jabłuszkach. Na tego rodzaju sport wybierajmy bezpieczne pagórki!