Porządny namiot na lata - jak wybrać odpowiedni model? | Namioty ultralekkie, trekkingowe, górskie, kempingowe - rozważ wybór uwzględniając lokalizację, warunki pogodowe i transport | Materiał stelaża kluczem do trwałości | Sypialnia i tropik - istotne elementy do rozważenia przy zakupie

Wyspani możemy (prawie) wszystko. Deszcz, chłód, głód i strome szlaki są wtedy wyzwaniem, nie przeszkodą. Co innego, gdy noc zarwiemy z winy sprzętu. Jeśli planujecie biwaki w namiocie, to tym razem podpowiadamy, jak wybrać odpowiedni model.

Porządny namiot to zakup na lata. Inwestycja w komfort i własne zdrowie. Zanim zanurkujecie w przepastną ofertę rynkową, zacznijcie od przemyślenia kilku fundamentalnych kwestii i przewidywanych scenariuszy użycia. Ważna jest zatem częstotliwość i długość wypraw, lokalizacja miejsc biwakowych, pora roku i spodziewane warunki, sposób transportu, liczba osób (lub zwierząt) oraz bagażu.

Dobrze dobrany namiot, dostosowany do naszych potrzeb to inwestycja na lata, fot. Fjällräven

W uproszczeniu możemy podzielić ten rodzaj schronienia na cztery rodziny: namioty ultralekkie, trekkingowe, górskie i kempingowe. W tym tekście skupimy się przede wszystkim na rozsądnie lekkich namiotach przeznaczonych do turystyki pieszej, które świetnie sprawdzą się również w bikepackingu i na spływie.

Zwróćcie uwagę na stelaż

Pierwszym, co rzuca się w oczy, jest bryła rozstawionego namiotu. Jej kształt, nadany przez elementy stelaża, bezpośrednio przekłada się na funkcjonalność. Wszelkie czynności obozowe (gotowanie, organizacja bagażu, zajęcia świetlicowe), które w czasie niepogody wykonujemy ukryci pod osłoną tropiku, wymagają bowiem rozsądnego minimum przestrzeni. Ocena pionowego rzutu z wymiarami (długość/szerokość) i wysokości najwyższego punktu sypialni nie daje niestety pełnego obrazu. Dalece ważniejsze jest nachylenie ścian sypialni, bezpośrednio przekładające się na kubaturę wnętrza.

Popularny kształt typu igloo, w którym tyczki stelaża krzyżują się w szczycie sypialni, niestety nie grzeszy ergonomią. W takim namiocie usiąść można z reguły tylko po środku, i nawet przy względnie dużej podstawie, możecie czuć się w nim klaustrofobicznie, zmuszeni do przyjmowania pozycji półleżącej. Rozwiązaniem tego problemu jest modyfikacja stelaża (np. przez dodanie poprzecznej rozpórki), co poza zwiększeniem miejsca wewnątrz poprawia też wentylację. Jeszcze korzystniej wypadają pod tym względem namioty tunelowe, których dodatkową zaletą jest łatwość rozkładania (z uwagi na brak krzyżujących się elementów stelaża) – zwłaszcza, gdy robimy to samodzielnie, bez pomocy drugiej pary rąk. W namiotach ekspedycyjnych o tzw. konstrukcji geodezyjnej liczba przecinających się pałąków rośnie. To pozwala im opierać się najsilniejszym podmuchom wiatru i grubej pokrywie śnieżnej, lecz w warunkach turystycznych niepotrzebnie podnosi to masę i komplikuje proces rozstawiania. Z tego samego powodu odrzućcie modele wyposażone w niedemontowane fartuchy śnieżne. Najwygodniejsze w rozkładaniu są namioty "dwusekundowe", lecz złożone przyjmują kształt sporego dysku (jak koło rowerowe w pokrowcu), co ogranicza ich zastosowanie do turystyki samochodowej.

Materiał stelaża jest bardzo ważny

Wśród modeli ze średniej i wyższej półki powszechnym standardem jest wykonanie stelaża ze stopu aluminium - to najlepszy kompromis ceny, masy i wytrzymałości. Liderami w tym segmencie jest koreański DAC i amerykański Easton. Stelaż z włókna szklanego spotkacie tylko w najtańszych modelach. Jest cięższy i mniej wytrzymały, pęka i nie posiada zalet poza niższą ceną. Z kolei we flagowych modelach do gry wkracza włókno węglowe, łączące bardzo niską masę z zaskakującą wytrzymałością mechaniczną.

Z roku na rok rośnie też popularność namiotów opartych na dmuchanym stelażu. Spotkacie je zarówno w ultralekkich namiotach jednoosobowych, jak i dużych modelach kempingowych, zdolnych do pomieszczenia całej rodziny i kompletu mebli. Do nadmuchania tych pierwszych wystarczy pompka rowerowa (można też użyć naboju CO2). Na dłuższe wyjścia do zestawu naprawczego możecie dorzucić tuleję naprawczą (nasuwaną na pęknięty odcinek) i kawałek mocnej taśmy klejącej lub, w przypadku namiotu dmuchanego, odpowiednie łatki.

Sypialnia i tropik są równie istotne

Większość namiotów turystycznych to konstrukcje dwupowłokowe. Składają się z sypialni (o wodoszczelnej podłodze i przewiewnych ściankach, najczęściej wykonanych z moskitiery), stelaża oraz zewnętrznego tropiku (w pełni wiatro- i wodoszczelnego). Takie rozwiązanie, choć nie najlżejsze, oferuje pełną ochronę przed niekorzystną aurą, owadami i kondensacją (wilgocią skraplającą się po wewnętrznej stronie ścianek). Wyjątkiem są jednopowłokowe konstrukcje z segmentu ultralekkiego lub modele wysokogórskie, wykonane z paroprzepuszczalnych materiałów membranowych.

Wraz z biegiem lat, i w walce o jak najniższą masę, producenci coraz śmielej sięgają po materiały o coraz niższych gramaturach. Tym samym podłogi stają się coraz delikatniejsze, i choć w zupełności wystarczą do biwaków na śniegu lub trawiastej łące, to w kontakcie z agresywnym, skalistym podłożem warto rozważyć dodatkową warstwę zabezpieczającą przed wilgocią i przetarciami. Nie musicie od razu kupować oryginalnych, specjalnie zaprojektowanych podkładów. Świetnie sprawdzi się „samoróbka”, np. z materiału Tyvek (dostępny w sklepach z latawcami). Kluczowym jest, by taka podkładka nie wystawała poza obrys fabrycznej podłogi - inaczej cała woda zbierze się pod namiotem, bez możliwości ujścia.

Tropik to przeważnie tkanina poliamidowa (Nylon) z dodatkową warstwą nadającą jej wodoszczelność. W tańszych modelach jest to pokrycie poliuretanem (PU), w droższych mamy do czynienia z tkaninami silikonizowanymi (SilNylon). Przewaga tych drugich jest jednoznaczna - są lżejsze, odporniejsze na promieniowanie UV, znacząco trwalsze, mniej podatne na delaminację, czyli rozwarstwienie (zwłaszcza, gdy namiot przenosimy nie idealnie wysuszony). Natomiast ich charakterystyczna śliskość ułatwia pakowanie namiotu i ześlizgiwanie się padającego śniegu. Wadą tkanin silikonizowanych, poza wyższą ceną, jest trudność naprawy w warunkach polowych. Z uwagi na śliskość trwale nie klei się do nich nic poza specjalnie przeznaczonymi do tego celu łatkami - warto więc mieć takie w zestawie naprawczym.

Nie zawracajcie sobie zbytnio głowy parametrami wodoszczelności podanymi w danych technicznych. Ciśnienie słupa wody na poziomie 3000-5000 mm robi wrażenie na tle konkurencji. Ale sprawdzone od lat modele legitymują się często wartościami na poziomie 1200 mm, co okazuje się wynikiem w zupełności wystarczającym. Ważniejsza niż sam materiał jest całość projektu i wykończenie detali, szwów, list i zamków - w tym wypadku warto zaufać markom z wieloletnim doświadczeniem.

Spójrzcie na wejścia

Jeśli z namiotu korzystają dwie osoby nie ma rozwiązania wygodniejszego niż dwa osobne wejścia, po obu stronach, każde wyposażone w moskitierę i przedsionek na buty i plecak. Ograniczenie się do jednego wejścia sprawdza się dobrze tylko wtedy, gdy z namiotu korzystacie sami, bez towarzystwa. W innych przypadkach osoba dalej od wejścia musi każdorazowo przeczołgiwać się nad osobą leżącą bliżej - nie jest to warte znikomego zysku wagowego. Wejście od frontu stosowane jest głównie w namiotach typowo górskich, lecz komfort nie jest w nich priorytetem.

Wentylacja w namiocie jest kluczowa

Odgrodzenie się od warunków zewnętrznych wiąże się z ograniczeniem ruchu powietrza. Podnosi to odczuwalną wewnątrz namiotu temperaturę, lecz sprzyja kondensacji - skraplaniu się wilgoci z oddechu i schnącej odzieży na wewnętrznych ściankach namiotu. Przy niedostatecznej wentylacji gęste krople zaczną spływać po ściankach, zaburzając komfort i wymuszając suszenie śpiwora o poranku. By temu zapobiec, w miarę możliwości, korzystajcie z wszystkich dostępnych otworów wentylacyjnych, a mokrą odzież zostawcie w przedsionku - zwłaszcza jeśli powietrze w nocy jest ciężkie i wilgotne.

Dodatki do namiotu

Rozsądne minimum wyposażenia wnętrza obejmuje: uchwyt na lampkę nocną, siatkowe kieszenie pod sufitem (na podręczne przedmioty) i linkę umożliwiającą powieszenie wilgotnej odzieży do wysuszenia. Kieszenie umieszczone na ściankach bocznych są popularne, lecz nie tak wygodne, jak te umieszczone nad głową.

Jak użytkować namiot?

Pomimo reklamowania wielu modeli jako samonośnych warto każdorazowo wykorzystać wszystkie odciągi. Jeśli tropik wystawiony jest na działanie wilgoci, przed noclegiem skontroluj i dociągnij jeszcze raz wszystkie linki - najprawdopodobniej tropik minimalnie się poluzował.

Szukając idealnego miejsca na nocleg, rozglądajcie się za fragmentem płaskiej przestrzeni z dala od szlaku i wydeptanych zwierzęcych ścieżek, co najmniej 100 metrów od wody, w delikatnie przewiewnym miejscu (stojące powietrze to recepta na duże ilości owadów), unikajcie zagłębień terenu (gdzie jest chłodniej i wilgotno w porannej mgle).

Konserwacja namiotu

Namiot powinien zawsze być przechowywany w stanie wysuszonym, wilgoć radykalnie przyspiesza jego degradację. Jeśli kiedykolwiek mieliście w rękach stary namiot lub plecak z charakterystycznie łuszczącą się powłoką od wewnętrznej strony, to było to właśnie delaminujące się pokrycie poliuretanowe. Taki materiał nie zapewnia już ochrony przed deszczem. Żeby przedłużyć jego trwałość, warto od pierwszego sezonu regularnie odnawiać impregnację (ograniczając nasiąkanie tropiku), a jeśli sporo biwakujecie w mocno eksponowanym, nasłonecznionym terenie, rozważcie dodatkowo środki w spreju, blokujące szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego.