Rodzaje skarpet: codzienne, biegowe, trekkingowe, membranowe i liner; Artykuł o budowie skarpet dla ochrony stóp; Skarpety Hanwag Trek Sock, Smartwool Hike Light, LorpenT2W Merino 2 pack

Najlepsza skarpeta to taka, o której możemy komfortowo zapomnieć. Zaufać jej w trudnych warunkach, bez obciążania się niepewnością o los stóp w kolejnych dniach.

Zadaniem skarpet jest ochrona skóry stóp. Otarcia i odciski pojawiają się w pierwszej kolejności tam, gdzie wilgoć spotyka się z tarciem. Dlatego nadrzędną rolą tej bielizny jest sprawne odprowadzanie wilgoci z dala od skóry. Równie ważnym jest, by skarpeta pewnie siedziała na swoim miejscu, nie przesuwała się w czasie aktywności i amortyzowała stopę wewnątrz buta, minimalizując ruch. Po trzecie, musi chronić przed zmarznięciem. Mało tego, może chronić również przed przemoczeniem, jeśli sięgniecie po model wyposażony w membranę. Spójrzmy zatem na kilka fundamentalnych kwestii dotyczących budowy skarpet, by ułatwić Wam wybór przy zakupie kolejnej pary.

Rodzaje skarpet

Zacznijmy od spojrzenia na skarpety, dzieląc je umownie na kilka głównych kategorii.

Skarpety codzienne, “sportowe” - w ogromnej większości wykonane z bawełny lub z dużą jej procentową zawartością. Poza wyzwaniami dnia codziennego mogą sprawdzić się w czasie krótkiej przebieżki lub na siłowni. Kluczowy w tym wypadku jest krótki czas trwania aktywności - nawet kompletne przepocenie nie powinno być problemem, bo po chwili skarpety trafiają do prania, a użytkownik pod prysznic. Nie polecamy do zastosowań poważniejszych niż rekreacyjny spacer.

Skarpety biegowe - modele niskie lub bardzo niskie (“stópki”) o śladowej lub średniej amortyzacji. Priorytetem jest sprawne usuwanie wilgoci i szybkość wysychania. Poza bieganiem jest to dobry wybór do trekkingu w niskich butach i wysokich temperaturach.

Skarpety trekkingowe – o długości najczęściej za kostkę, projektowane z myślą o wysokim bucie trekkingowym. Zależnie od przeznaczenia występują w wariantach lekkich (wiosenno-letnich), średnich (często opisywane jako całoroczne) oraz o grubości zimowej, ekspedycyjnej na warunki polarne i wysokogórskie (lub dla osób o tendencji do marznięcia w stopy). Nawet najlżejsze termicznie modele zapewniają co najmniej średni stopień amortyzacji, by zminimalizować przesuwanie się stopy wewnątrz buta.

Skarpety membranowe - w pełni wiatro- i wodoszczelne, doskonałe uzupełnienie obuwia bez membrany (np. rowerowego) lub lekkich, przewiewnych butów biegowych. Takie skarpety spotkacie w różnych wariantach, lecz nawet najlżejsze z nich grubością i termiką dorównują ciepłym skarpetom trekkingowym. Z biegiem lat coraz częściej dorzucam parę takich skarpet do zestawu “na załamanie pogody”, za każdym razem dziękując sobie, gdy znów muszę wsadzić stopy do przesiąkniętych, zimnych butów. Z oferty na naszym rynku na uwagę zasługuje Bridgedale, łączący membranę poliuretanową z wyściółką z wełny merino - to wyjątkowo komfortowe zestawienie. Modele bez wełnianej wyściółki można uzupełnić dodatkową wkładką z tego materiału, czyli…

Linery, wkładki pod skarpety - cienka skarpetka, pozbawiona wzmocnień i stref amortyzacyjnych, stosowana z założenia nie samodzielnie, a jako wkładka pod skarpetę trekkingową lub membranową. Pamiętacie, z dawnych lat lub opowieści, zakładanie dwóch par skarpet, jedna na drugą? Zdublowane w ten sposób pogrubienia w okolicy palców i pięty z dużym prawdopodobieństwem doprowadzą przy dłuższym marszu do ucisku w bucie, co negatywnie wpłynie na krążenie, termoregulację i szeroko pojętą wygodę.

Najczęściej stosowane w linerach materiały to naturalna wełna merino lub syntetyczny polipropylen. Taka wkładka pomaga w sprawnym transporcie potu z dala od skóry, podnosząc odczuwalny komfort termiczny i minimalizując ryzyko odcisków. Polecam przetestować to rozwiązanie wszystkim podatnym na marznięcie lub otarcia, niezależnie od pory roku.

Lorpen T2W Merino 2 pack
2 pary skarpet z kolekcji Merino są idealne dla tych, którzy potrzebują wielu par skarpet na trudnych trasach. Zaprojektowane na jesień, zimę i wczesną wiosnę. Połączenie wełny Merino i akrylu zapewnia całodzienne ciepło, odprowadzając wilgoć z dala od stopy, aby zapewnić suchość. Dzianina z lekką amortyzacją w całej skarpetce zapewnia ciepło i dopasowanie do butów, zapobiegając podrażnieniom.
Cena: 120 zł

Smartwool Hike Light
Ich drugie imię to komfort – oto skarpety, dzięki którym lekka górska wycieczka staje się jeszcze przyjemniejsza. Wysoka zawartość wełny merino w połączeniu z wytrzymałymi włóknami syntetycznymi gwarantuje wyjątkową trwałość produktu, a przy tym świetną termikę. Płaski szew na palcach, system dopasowania 4 Degree i komfortowy ściągacz to kolejne atuty,
które warto dopisać do listy. Na koniec wspomnijmy o wentylacji, której poszczególne strefy zapewniają maksymalną oddychalność.
Cena: 119,99 zł

Smartwool Hike Light Cushion Ankle
Wersja Cushion Ankle to siostra klasycznego, wysokiego modelu skarpet Smartwool Hike Light. Dedykowane lekkim górskim wycieczkom zapewniają łagodną, ale wyczuwalną amortyzację. Doskonałe właściwości termoregulacyjne wełny merino skrzyżowano z wytrzymałymi włóknami syntetycznymi. Dzięki połączeniu stref wentylacji i wzmocnień nie musimy obawiać się
przykrych zapachów czy spocenia stóp nawet w trakcie wysokich temperatur. Nie zapominajmy o płaskim szwie na palcach i miękkością materiału, przez co każdy krok staje się nieco lżejszy.
Cena: 109,99 zł

Budowa skarpet

Bez przesadnego zagłębiania się w szczegóły technologiczne (to zostawmy producentom) spójrzmy na budowę skarpety. Od razu ocenić możemy jej grubość, wysokość oraz splot. Jak postrzegać te parametry?

Grubość - porzućcie spojrzenie “cienka na lato, grubsza na zimę”. Sam preferuję skarpety możliwie grube, mięsiste, wypełniające but i stabilizujące stopę wewnątrz niego. Zaawansowane modele letnie pozwalają to osiągnąć przez strategicznie umieszczone pogrubione strefy amortyzujące i lżejsze, bardzo przewiewne panele np. na wierzchu stopy. Większość producentów określa grubość wyściełania jako “cushion” lub “padding”, używając kilkustopniowej skali.

Wysokość - minimalna rozsądna wysokość skarpety to nieco więcej niż cholewka buta, z którym jest używana. Latem często sięgam po wyższe modele (tzw. trzy czwarte). Takie najlepiej współgrają ze stuptutami biegowymi. W przypadku modeli zimowych pamiętajcie, że identyczna, lecz oferowana w dwóch długościach, skarpeta będzie tym cieplejsza, im wyżej sięga (do stóp dociera dzięki temu cieplejsza krew), stąd popularność podkolanówek w zimnym klimacie.

Splot - u czołowych producentów często traficie na modele o podobnym przeznaczeniu, różniące się przede wszystkim gęstością splotu. Skarpety przeznaczone do najpoważniejszych wyzwań są pod tym kątem dość zwarte, zbite i elastyczne - dodatnio wpływa to na ich dopasowanie do stopy oraz trwałość. Modele o luźniejszym splocie odwdzięczają się nadzwyczajną miękkością i brakiem ucisku, nawet ich zakładanie jest wygodniejsze, lecz nie byłby to mój pierwszy wybór na wymagające warunki. Są również podatniejsze na zaciągnięcia.

Hanwag Trek Sock
Skarpety Hanwag Trek zostały zaprojektowane w każdym szczególe tak, aby uzyskać jak najlepsze dopasowanie i wysoką funkcjonalność. Skupiono się na zapewnieniu komfortowego, przytulnego przylegania do stopy podczas długodystansowych, wielodniowych wędrówek wiosną, latem lub jesienią. Są wyposażone w dodatkową wyściółkę na pięcie, podbiciu i w okolicy śródstopia. Dzięki technologii COOLMAX® ALL SEASON ECO MADE szybko schną i mają właściwości termoregulacyjne.
Cena: 94 zł

Chiruca Antiampollas Thermolite
Ciepło i komfort w każdych warunkach. Wysoka zawartość (68-80%) zaawansowanej technicznie przędzy Thermolite sprawia, że stopa pozostaje ciepła nawet wtedy, gdy się spoci. Również po zamoczeniu dzianina zachowuje własności ciepłochronne. Dwuwarstwowa konstrukcja skarpety zabezpiecza stopę przed ranami, pęcherzami i otarciami nawet podczas długich trekkingów w wymagających warunkach. Zakres komfortu termicznego: od -25°C do 5°C.
Cena: 145 zł

Brubeck Trekking Light BTR002
Idealne do trekkingu i wszelkich sportów outdoorowych. Konstrukcja skarpety oparta na mikrowłóknach polipropylenowych z jonami srebra, daje wyjątkową trwałość. Głównym materiałem, z którego są wykonane skarpety to wełna merynosa. Doskonale nadają się na każdą porę roku. Ergonomiczny krój i cechy termoaktywne zapobiegają zarówno wychłodzeniu, jak i gromadzeniu się nadmiaru ciepła wokół skóry, dzięki czemu skarpety pozostają świeże na dłużej.
Cena: 66,99 zł

Z jakich materiałów wykonano skarpety?

Te surowce spotkacie najczęściej w składzie dobrych skarpet. Jak je postrzegać i czego od nich oczekiwać?

Wełna merino - nieprzypadkowo pierwsza w zestawieniu. Często to właśnie skarpety są tym elementem wyposażenia, dzięki któremu wielu użytkowników poznaje fantastyczne własności wełny z owiec merynosów. W odróżnieniu od klasycznej wełny jest trwalsza i nie wywołuje nieprzyjemnego uczucia “gryzienia”. Naturalne właściwości antybakteryjne są nieocenione, gdy jedną parę nosimy przez wiele dni, czy to z wyboru, czy z konieczności. Sprawne odprowadzanie potu, wysokie zdolności do izolacji termicznej (również po przemoczeniu) i komfort przy długotrwałym kontakcie z gołą skórą - to dzięki tym cechom wełna merino zyskała tak powszechne uznanie jako materiał do produkcji bielizny turystycznej.

Poliester, Coolmax - syntetyczny materiał, którego główną zaletą jest błyskawiczne wysychanie. Pozostaje domeną skarpet letnich i biegowych, przeznaczonych na gorętsze pory roku. Stosowany jako dodatek przyspieszający schnięcie.

Poliamid, Nylon - śliski i wysoce odporny na przecieranie. Dodatek poliamidu w zewnętrznej warstwie pozwala na zwiększenie odporności mechanicznej, przedłużając żywotność skarpety.

Elastan, Spandex - elastyczny materiał syntetyczny, dzięki sprężystości utrzymuje skarpetę przy samej skórze i na właściwym miejscu, zapobiegając przesuwaniu się materiału w czasie marszu. Dobre dopasowanie jest nadrzędne dla uniknięcia otarć.

Bawełna - dopuszczalna jako domieszka w skarpetach letnich, nigdy jako materiał zasadniczy. Skarpeta wykonana z bawełny chłonie wilgoć jak gąbka, nie przekazując jej dalej, co w prostej linii prowadzi do wychłodzenia i podrażnień skóry.

Odpowiednio zastosowana i wsparta innymi materiałami, z uwagi na wysoką chłonność, sprawdza się jako bufor wilgoci. Przetrzymuje nadmiar potu, który został już odprowadzony od skóry, ale nie zdążył jeszcze odparować ze skarpety. Sprawdza się w cieplejszych warunkach, zwłaszcza w przypadku mocno zabudowanych butów. Dobre rozwiązanie na krótsze wycieczki, mierzone raczej w godzinach niż dniach na szlaku.

Lyocell, Tencel, bambus - włókna celulozowe o jeszcze większej chłonności niż bawełna. Pełnią tę samą funkcję. Polecamy wyłącznie do użytku w warunkach letnich.

Polipropylen - syntetyczne włókno o znikomej absorpcji wilgoci, doskonale transportuje pot z dala od skóry, utrzymując ją suchą. Często spotykany jako samodzielna wkładka lub element składowy skarpet jesiennych i zimowych.

Comodo STAL – Skarpety Turystyczne z Alpaki Lekkie
Specjalistyczne skarpety przeznaczone są do wszelkich aktywności związanych z długotrwałym chodzeniem, takich jak wycieczki górskie, wyprawy po lasach, długie spacery, itp. Wysoka zawartość (50%) najwyższej jakości wełny z australijskich owiec merynosów, zapewnia idealną izolację termiczną, chroniąc stopy przed nadmiernym przegrzaniem. Z kolei dodatek wełny z alpaki odpowiada za miękkość i komfort zapewniając ciepło nawet przy zwiększonej wilgotności.
Cena: 44,90 zł

Salewa Sella
Damskie skarpety skiturowe, które ogrzeją twoje stopy przez cały intensywny dzień w górach dzięki zastosowanej miękkiej dzianinie łączącej poliamid i wełnę merino. Wspomagają termoregulację i nie przyjmują zapachów. To produkt z grupy Salewa Committed wykonany w dużej mierze z naturalnych surowców i zgodnie z dodatkowymi rygorystycznymi standardami zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu.
Cena: 139,90 zł

Mund Pamir
Antybakteryjne i terapeutyczne skarpety trekkingowe na zimę, skomponowane z włókien zawierających jony miedzi przylegające do nici, co zapobiega rozwojowi bakterii zapachowych i pomaga w regeneracji skóry. Idealne skarpety na długie aktywności przy minusowych temperaturach. Zastosowane w nich materiały najwyższej jakości zapewniają oddychalność, ciepło i komfort nawet w najtrudniejszych warunkach (do -25°C).
Cena: 65 zł

Jak używać skarpet?

Wybierając się w teren zabieram najczęściej trzy pary: skarpety do marszu, skarpety do spania i awaryjne skarpety membranowe. Po dotarciu na miejsce biwaku ściągam skarpety używane za dnia i daję stopom odpocząć na świeżym powietrzu. Jeśli znów muszę założyć buty (zimne i wilgotne) używam skarpet membranowych, każdorazowo dziękując sobie za ich spakowanie.

W sytuacji gdy skarpety marszowe są wilgotne i bez pomocy nie wyschną do rana, naciągam je na prowizoryczny termofor, wykonany z butelki turystycznej zalanej wrzątkiem. Dzięki temu rano są suche i ciepłe, a termofor dogrzewa mnie przez kolejnych kilka godzin wewnątrz śpiwora. Skarpety do spania pozostają wyłącznie do spania. Ta zasada nie obowiązuje ostatniego poranka wyjazdu, a więc po ostatnim biwaku. Ten dzień możecie zacząć w czystej, świeżej parze, używanej dotychczas wyłącznie w czasie noclegu.