Kometa jest coraz bliżej

1 stycznia tego roku, prawdopodobnie pierwszy raz w historii, z okolic Bełchatowa można było podziwiać oddalone o około 230 km Tatry. Nie jest to jednak dobra wiadomość. To niecodzienne zjawisko zaistniało, gdyż nowy rok witaliśmy w temperaturze pozwalającej na paradowanie w t-shirtach, co zdecydowanie jest powodem do niepokoju.

Być może pamiętacie film „Nie patrz w górę”, który był jednym z hitów Netflixa w 2021 roku. Pojawił się on w trakcie pandemii, więc automatycznie wiele osób uważało, że przedstawiona w nim pędząca ku Ziemi mordercza kometa jest metaforą koronawirusa. Chociaż podobieństwa faktycznie były spore, to w rzeczywistości czarna komedia Adama McKay'a stanowiła komentarz do innego zjawiska, które – pomimo naukowych dowodów – jest często negowane. Jak zapewne się domyślacie, chodzi o globalne ocieplenie.

Ocieplenie klimatu. W Pirenejach o dwa stopnie

Wędrując wśród szczytów możemy z bliska zobaczyć, że z klimatem dzieją się paskudne rzeczy. Bo to właśnie góry obrywają najbardziej. Szacuje się, że w zależności od regionu temperatura rośnie tam o 25-50 proc. szybciej niż wynosi światowa średnia. Na przykład w nizinnej części Francji średnia roczna temperatura od 1970 roku wzrosła o 1,2 stopnia Celsjusza, natomiast w Pirenejach już o 2 stopnie. Warto też dodać, że góry zaopatrują w czystą wodę znaczną część ludzkości, więc to, co się z nimi dzieje, w dalszej perspektywie wpłynie na wszystkich. Natomiast fani trekkingów czy wspinaczki już teraz mogą doświadczyć fatalnych skutków ocieplenia klimatu.

Na skutek wzrostu temperatur w górach robi się coraz niebezpieczniej – rośnie m.in. ryzyko lawin i osunięć terenu. Widzimy to choćby na przykładzie Mont Blanc. Problem jest tak poważny, że latem 2022 roku lokalne władze zdecydowały się czasowo zamknąć schroniska Tête Rousse i Goûter, a tym samym uniemożliwić zdobywanie tego alpejskiego kolosa najpopularniejszą drogą. Powodem były lawiny kamienne będące właśnie wynikiem rekordowo wysokich temperatur poprzedzonych skąpiącymi śniegu zimami. Starano się w ten sposób uniknąć powtórki tragedii, która wydarzyła się w lipcu na Marmoladzie, gdzie na skutek oberwania fragmentu lodowca zginęło 11 osób.

Cofanie się lodowców to nie tylko kwestia Alp

Co jeszcze bardziej przerażające, do dramatu wcale nie musi dojść na szlaku. Mieszkańcy malowniczych alpejskich miejscowości pewnie z wolna przyzwyczajają się do życia na tykającej bombie, ponieważ już kilkukrotnie ewakuowano ich z domów. Lodowiec Planpincieux groził oberwaniem.

Cofanie się lodowców to oczywiście nie tylko kwestia Alp, ale problem globalny, np. charakterystyczna biała czapa spoczywająca na Kilimandżaro ma zniknąć jeszcze w tym stuleciu.

A jeśli już przy takich optymistycznych tematach jesteśmy, to warto dodać, że podniesienie temperatur sprawia też, że opady śniegu zastępowane są deszczami, co w górach jest prostym przepisem na gwałtowne powodzie. Zresztą nie tylko ludzie mają przerąbane. Zagrożone są także lokalne ekosystemy i endemiczne gatunki, które często już teraz mogą oglądać swoje zdjęcia w „Czerwonej księdze”. Obecnie ratują się, przemieszczając wyżej. Jednak w końcu nadejdzie moment, gdy już żadnego wyżej, ani chłodniej nie będzie.

Wprawdzie „znanie się” na wszystkim jest naszą narodową cechą, ale nie będę udawał, że jestem specem od zmian klimatu. Powyższy tekst to efekt dłuższej chwili grzebania w artykułach napisanych przez ludzi mądrzejszych ode mnie. Zachęcam Was, abyście także zainteresowali się tym tematem. Jako miłośnicy gór nie mamy prawa udawać, że nie widzimy pędzącej ku nam komety. Nawet jeśli czasem przybiera ona tak fantastyczną formę, jak możliwość zobaczenia Tatr z odległości ponad 200 km.