27 stycznia 2020. Felieton Andrzeja Bazylczuka rozpoczyna się od słów:

Właśnie macie w rękach pierwszy numer magazynu „Na Szczycie”, więc siłą rzeczy czytacie także pierwszą odsłonę rubryki, której nazwę sami wymyśliliście. Wszystkie Wasze facebookowe propozycje były rewelacyjne, ale wybrać mogliśmy tylko jedną.

Poszukiwanie Górskiego Halika

Tytuł „Pieprz i Bazylia” w błyskawicznym konkursie ogłoszonym na Facebooku wygrał z kilku powodów. Dwa z nich były najważniejsze. Po pierwsze, jeden z redakcyjnych kolegów zagroził, że jeśli zdecyduję się na cokolwiek innego, to codziennie będzie mi wysyłał zdjęcie smutnego jaka. I to do końca życia. Po drugie, uznałem, że to świetny sposób, aby oddać hołd bohaterom mojej młodości – Tony’emu Halikowi i Elżbiecie Dzikowskiej. Ich program „Pieprz i Wanilia” był co tydzień żelaznym punktem mojego rozkładu dnia i to między innymi właśnie oni zaszczepili we mnie pasję do podróży i ciekawość innych kultur. Niestety, o górach raczej nie mówili. A przynajmniej ja sobie takich odcinków nie przypominam, chociaż góry choćby pośrednio musiały pojawiać się w ich programie. W końcu jednym z najsłynniejszych osiągnięć Halika i Dzikowskiej było dotarcie w 1976 roku do Vilcabamby, czyli stolicy Inków, która leży w Andach.

W ogóle w czasach mojego dzieciństwa, a więc na przełomie lat 80. i 90., góry nie miały w TVP odpowiedniej promocji. A nie brakowało przecież wtedy znakomitych programów edukacyjnych, a całe zastępy – nie tylko dzieciaków – chłonęły naukę dzięki „Sondzie” czy „Kwantowi”. Na więcej mogli liczyć młodzi miłośnicy morza, którzy mieli w telewizji własny program. Produkowany przez TVP Szczecin magazyn, zatytułowany po prostu „Morze”, mógł pochwalić się jedną z najbardziej rozpoznawalnych czołówek. Każdy odcinek otwierał bowiem fragment musicalu „The Pirate Movie” z 1982 roku i świetny utwór „Victory”. O prawa autorskie wolę nie pytać, ale coś czuję, że dziś taki numer mógłby okazać się bardzo drogi. Oczywiście w samym „Morzu” nie było rankingu piaszczystych plaż ani poradnika „jak wybierać parawan”. Były tam raczej materiały o różnego rodzaju regatach czy rejsach Daru Młodzieży. Niemniej sprawiał on, że Bałtyk stawał się dzieciakom bliższy. O Tatrach nikt wtedy najmłodszym widzom nie opowiadał.

W latach 90. monopol TVP został przełamany, bo pod strzechy wkroczył Polsat, później TVN, a za nimi cała armia kanałów, w tym polskojęzyczne wersje edukacyjnych klasyków jak Discovery czy National Geographic. Jednak nawet w tym natłoku nie znalazłem górskiego odpowiednika „Pieprzu i Wanilii”. Oczywiście zdarzały się minicykle o himalaistach czy górskie motywy w znanych programach. Na przykład pogromcy mitów sprawdzali, czy hałas może wywołać lawinę. Jednak nie przypominam sobie żadnego, stałego magazynu, którego autorzy chcieli zarazić widzów górską pasją. Nawet współczesny „Patrol Tatry” raczej trudno do takich zaliczyć.

A potem nadeszła przyszłość – dziś autorytety młodych ludzi mieszkają w monitorach ich komputerów i na ekranach komórek. Prawdziwymi gwiazdami są bowiem youtuberzy.

Poziom większości internetowych gwiazdek mnie przeraża, ale zdarzają się też rzeczy znakomite. Niestety, znów nie udaje mi się znaleźć górskiej wersji Halika i Dzikowskiej. Wierzę jednak, że nie dlatego, że niczego takiego nie ma, ale po prostu ja nie umiem szukać. Jeśli więc znacie dobre kanały, gdzie na pierwszym miejscu są góry, to koniecznie dajcie mi znać ([email protected]). Chętnie o nich napiszę. Czekam też na inne Wasze pomysły – w końcu skoro to Wam zawdzięczamy tytuł rubryki, to powinniście mieć także wpływ na poruszane tu tematy. 

W wydaniu drukowanym ten artykuł znajdziesz pod tytułem "Pieprz i bazylia".

Poniższy tekst ukazał się w wydaniu nr 01/2020.