Bezpieczeństwo w górach zimą - spostrzeżenia ratownika GOPR. Wzrost wypadkowości związany z popularnością sportów zimowych, braki w wiedzy i doświadczeniu, konieczność ciągłego przypominania sobie ABC bezpieczeństwa. O ile sprzęt nie ogranicza, to wiedza i odpowiednie przygotowanie decydują o bezpie

Stęsknieni za górami ludzie tłumnie wylegli na szlaki i stoki. Patrząc choćby na Zieleniec lub Czarną Górę, mam wrażenie, że sezon jest w pełni. Nawet wtorkowe popołudnie przypomina sobotę w szczycie sezonu!

Taka sytuacja była do przewidzenia. Wszyscy korzystają, póki mogą. Ale podzielę się z Wami kilkoma spostrzeżeniami jako ratownik GOPR.

Za skumulowaną aktywnością na stokach, idzie większa niż w poprzednich latach wypadkowość. Wynika to nie tylko z zagęszczenia narciarzy czy snowboardzistów, ale również z gorszego kondycyjnego przygotowania do sezonu. Liczne kontuzje spowodowane są zmniejszoną liczbą treningów, związaną choćby lockdownem.

Nieprzygotowani, często wstając z kanapy, ruszamy prosto w góry. Czy to na spacery i trekkingi albo na narty lub skitury. Te ostatnie zwłaszcza w tym sezonie przeżywają prawdziwy boom. Sprzęt rozchwytywany jest w wypożyczalniach, a magazyny i sklepy są niemalże wyzerowane. Jednak za tą popularnością sportów zimowych i popytem na sprzęt nie idzie w parze nasza wiedza o poruszaniu się w górach. Ten fakt martwi, biorąc pod uwagę to, że różne szkolenia czy zimowe biwaki są coraz bardziej dostępne i popularne. To już nie jest tylko przywilej dla osób zrzeszonych w klubach wysokogórskich.

Jako ratownik GOPR widzę, że część osób mimo nawet doskonałego wyposażenia nie potrafi z niego korzystać. W dzień po mocnym opadzie śniegu to nie raki i czekan się nam przydadzą, ale rakiety śnieżne, dzięki którym nie zapadniemy się po pas w puchu. Podobnie noszenie raków z ostrymi, agresywnymi zębami w płaskich dolinach może napytać więcej krzywdy niż realnie pomóc. W takich warunkach wystarczająco sprawdzą się małe raczki.

Podczas wycieczek skiturowych w Tatrach Zachodnich zaobserwowałem, jak wielu narciarzy popełnia kardynalne błędy, które mogą ich kosztować życie. Co z tego, że posiadają ABC lawinowe, skoro uprząż od detektora lawinowego zamiast zapiąć bezpośrednio przy ciele, zakładają na warstwę zewnętrzną ubrania! Jak wiadomo, lawina potrafi zedrzeć z nas kurtkę, plecak i swoją siłą wszystko przemielić. Wówczas na nic zda się detektor lawinowy. Brak plecaka ABS również może nas słono kosztować. I dotyczy to nie tylko narciarzy pozatrasowych, ale również piechurów. Zwłaszcza tych którzy za cel zimowej wędrówki wyznaczają sobie żleby. Kto z poruszających się pieszo na Wrota Chałubińskiego czy Rysy ma ze sobą ABC?

Ale lawiny to nie jedyne zagrożenie zimą w górach. Na Śnieżniku często spotykam osoby, które poruszają się w trudnych warunkach zbyt lekko ubrani, bez okularów czy gogli. Powyżej granicy lasu idą na szczyt z wiatrem. Problem powstaje, kiedy zaczynają schodzić. Mocny wiatr niosący drobiny śniegu uniemożliwia im patrzenie. Ze wzrokiem wbitym w czubki butów, przy zawianej ścieżce często skręcają na czeską stronę i notorycznie się gubią!

Dziś to nie sprzęt nas ogranicza, ani pieniądze. To często braki w wiedzy, szkoleniu, doświadczeniu górskim. Nawet raz odbyty kurs nie jest gwarantem naszego bezpieczeństwa. Takie rzeczy jak pierwsza pomoc czy korzystanie z ABC najlepiej przypominać sobie co roku.

I wreszcie nie zapominajmy na szlaku o termosie z ciepłym napojem, mapie, kompasie i odpowiednim ubraniu. Aplikacje z mapami mogą być przydatne, gdy mamy zasięg oraz naładowaną baterię. Na pewno warto mieć w telefonie aplikację Ratunek, a w plecaku dobrą polisę ubezpieczeniową. Przede wszystkim taką, która uwzględnia koszty akcji ratunkowych w górach poza granicami Polski. Zwróćmy uwagę również na to jak nasz ubezpieczyciel odnosi się do takich sportów jak bieganie, skialpinizm oraz wspinaczka. Nie ruszajmy w góry bez podstawowego przygotowania.