Everest: Matka nieba, matka świata

„Ludzie idą na Everest z różnych przyczyn – szukają spokoju ducha, przygody, zaszczytów, sławy, transcendencji”. Silvię Vasquez-Lavado popchnął tam ból. Zdobycie Dachu Świata miało pozwolić jej na nowo odnaleźć się w życiu.

„W cieniu góry. Wspomnienia Odważnej” to książka niełatwa w odbiorze, tak jak niełatwo toczyło się życie Silvii. Pogrążona w alkoholizmie, ukrywająca przed rodziną swoją orientację seksualną, wypierająca krzywdę, jakiej doznała w dzieciństwie, Sylvia była o krok od zatracenia. Wtedy w jej życiu pojawiła się myśl o zdobywaniu gór wysokich. Everest, niczym kozetka, miał pomóc rozliczyć się z psychicznymi urazami i lękami. A także zbudować siostrzaną wspólnotę. Mając pieniądze, Silvia na trekking do bazy pod najwyższą górę świata zaprosiła kilka ubogich dziewczyn, równie mocno doświadczonych przez los. Chciała, by także one poczuły moc płynącą z bycia razem i wspólnego pokonywania słabości.

“W cieniu góry” to jest opowieść o życiu

Choć powyższy opis wraz z tytułem książki mogą sugerować, że Everest i fizyczne wyzwania będą dominujące w narracji, relacja z dotarcia na Dach Świata odgrywa tu drugorzędną rolę. „W cieniu góry” jest przede wszystkim opowieścią o życiu w dysfunkcyjnych rodzinach i opresyjnym dla kobiet społeczeństwie. Większość rozdziałów Silvia poświęca temu, co doprowadziło ją na skraj autodestrukcji, a do swoich wspomnień dokłada pełne tragizmu historie dziewczyn biorących udział w trekkingu. Góra ma w tej narracji swoją symbolikę: jej zdobycie wymaga fizycznej i psychicznej odporności, a w jej cieniu można się skryć niczym w ramionach matki. W końcu „Everest – jak pisze Silvia – ma wiele nazw, ale wszystkie one są matczyne: Sagarmatha oznacza Matkę Nieba; Czomolungma zaś to Matka Świata”.

Realizacja wyzwań, by okiełznać demony i/lub nadać nowy cel swojemu życiu, jest przynależna bogatemu Zachodowi. Silvia Vasquez-Lavado to Peruwianka, której udało się wyjechać na studia do Stanów Zjednoczonych i zrobić karierę w branży technologicznej. Jej życiowe doświadczenie łączy dwa światy, a samo pisarstwo jest nastrojone na nutę podniosłości i ogromnej emocjonalności, co nie każdemu musi odpowiadać. W wydaniu Silvii kobiety to wprawdzie istoty silne, lecz płaczliwe. Bywa to drażniące.

Pełne dramatycznych historii i bolesnych wyznań „W cieniu góry” należy do publikacji zaangażowanych zarówno w planie osobistym, jak i społecznym. Autobiograficzna część wydaje się jednak przegadana, kosztem tematów, które nadałyby tej opowieści głębszy wspólnotowy sens. Tajemnicą pozostaje też, czy everestowa wyprawa przyniosła którejkolwiek z dziewczyn realne zmiany. Pewne jest, że trudno tę książkę czytać na chłodno. Jej sukces, i to niekoniecznie w świecie literatury górskiej, wydaje się przesądzony: prawa do tłumaczenia sprzedano już do wielu krajów, będzie też filmowa adaptacja.

Silvia Vasquez-Lavado. „W cieniu góry. Wspomnienia Odważnej”, Zysk i S-ka 2023

Cena: 49,90 zł.

Ocena: 4/6