KONFERENCJA "Kobiety na szczycie"

Konferencja pt. „Kobiety na szczycie” już 17 listopada 2023 roku w Katowicach! Słuchaczami i aktywnymi uczestnikami będzie młodzież katowickich szkół, a tematem kobiety gór. Tego dnia stawiamy na edukację i inspirację. Będą m.in. filmy górskie, warsztaty, a wśród gości pojawią się takie znakomitości jak Anna Tybor, Dorota Rasińska-Samoćko, Dorota Szparaga, Daria Sieracka i Anna Król!

„Miejsce kobiet jest na szczycie” – te znamienne słowa padły ponad czterdzieści lat temu z ust amerykańskiej alpinistki Arlene Blum. Takie też słowa widniały na koszulkach, które miały zapewnić kobiecemu zespołowi pieniądze na wyjazd na Annapurnę w 1978 roku. Gdy początkowo The American Alpine Association uznał projekt wyprawy za niewykonalny i odrzucił wniosek, kobiety wzięły sprawy w swoje ręce. I mimo, że środowisko im nie sprzyjało, zebrały ze sprzedaży koszulek 80 tysięcy dolarów i pojechały w Himalaje! 

– Kobiety są po prostu za słabe, żeby atakować dziesiątą pod względem wysokości górę na świecie – przekonywał w 1977 roku Galen Rowell, wybitny wspinacz, fotograf i szowinista. – To się nie może udać! Przecież miejsce kobiet na wyprawie jest w bazie, przy garach! – uważał.

W swoich opiniach nie był odosobniony. Kobiety od zarania dziejów wpisywane były w role społeczne, które sprowadzały je do miana słabszej płci. Uważano, że ich miejsce wcale nie jest w górach, a w domu, w kuchni… Najlepiej, gdyby spełniały się w roli matki i żony, i w tym upatrywały satysfakcję z życia.

Ale historia pokazała, że nie wszystkie kobiety się podporządkowywały. Znajdywały się i te, które za nic miały konwenanse i realizowały się w górach. A wśród nich m.in. Wanda Herse, Helena Dłuska czy Jadwiga Roguska-Cybulska, o których w swojej książce „Kamienny sufit. Opowieść o pierwszych taterniczkach” pisała Anna Król.

„Bezkompromisowe, zdeterminowane i wolne. (…) Bywały przedmiotem drwin. Dziwaczne i ekscentryczne, bezczelne, szalone. Inne. Wypuszczały się w góry w poszukiwaniu przeżyć, miały odwagę realizować marzenia. Góralki spluwały za nimi, kiedy w pumpach i z plecakiem ruszały na szlak. Mężczyźni wyśmiewali: „Kobieta nigdy rasowym taternikiem nie będzie”. One jednak nie dały za wygraną. Z odwagą i determinacją wytyczały nowe drogi, mierzyły się ze strachem i ograniczeniami. Wszystko po to, żeby dotrzeć do miejsc, w których czuły się wolne.”

Takie były kobiety, pierwsze taterniczki, choć na początku XX wieku nie było im łatwo. Silne i odważne, mające w sobie determinację do kroczenia własną drogą. Indywidualistki, które nie bały się wychodzić poza schemat. Kawałek po kawałku, kamień po kamieniu rozbijały kamienny sufit zbudowany ze społecznych, obyczajowych i mentalnych uprzedzeń. To one torowały drogę. Pokazywały, że dla kobiet też znajdzie się w górach miejsce. Że można robić swoje nie oglądając się na głosy środowiska. Potem przyszły czasy m. in. Wandy Rutkiewicz, Haliny Krüger-Syrokomskiej czy Anny Czerwińskiej. Choć każda inna, łączyło je jedno – miały odwagę, by realizować swoje marzenia.

Ale czy na pewno to tylko echo dawnych czasów? Czy kobiety już całkiem rozbiły ten kamienny sufit? Czy role społeczne, które są przypisywane kobietom już nas nie ograniczają? 17 listopada chcemy wziąć na warsztat temat kobiet w górach. Przyjrzeć się im z bliska, ich historii, górskim sukcesom… Osiągnęły tak wiele, mimo, iż przeciwności im nie brakowało. Będziemy dyskutować, dzielić się spostrzeżeniami i przeżyciami. A wśród panelistek znajdą się kobiety, które piszą górską historię współczesną:

Anna Tybor – która w 2021 roku jako pierwsza kobieta na świecie zjechała na nartach z Manaslu (8 156 m n.p.m.), by dwa lata później powtórzy sukces zjeżdżając z Broad Peaku (8 051 m n.p.m.). Zdjęcie Piotr Drzastwa

Dorota Rasińska-Samoćko – od 2021 roku realizująca projekt „Podwójna Korona”, mający na celu zdobycie Korony Himalajów i Karakorum oraz Korony Ziemi. Do tej pory stanęła już na szczycie jedenastu ośmiotysięczników. Jako trzecia Polka w historii weszła na K2.

Dorota Szparaga – przeszła m.in. Główny Szlak Beskidzki w dwie strony, ustanawiając kobiecy zimowy rekord. W 2023 roku jako pierwsza osoba z Polski i pierwsza kobieta na świecie, pokonała solo liczący aż 1710 km szlak Transcaucasian Trail.

Daria Sieracka – od 2016 roku prowadzi na YouTube kanał Kobieta Górom, gdzie rozmawia z kobietami gór i wspinaczkami.

W 2022 roku założyła Fundację Wandalistki działającej na rzecz kobiet w górach wysokich. Zdjęcie Magda Jończyk

Anna Król – w 2021 roku wydała książkę „Kamienny sufit. Opowieść o pierwszych taterniczkach”. Kocha naturę i góry. Wspina się, jest taterniczką. Zdjęcie Jan Wierzejski

To zacne grono zasili mocna ekipa prowadząca warsztaty, w tym ratownicy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Będzie to duża dawka wiedzy, inspiracji i historii! Mamy dość schematycznego, stereotypowego i destrukcyjnego myślenia. Miejsce kobiet jest na szczycie! I o tym będziemy mówić głośno 17 listopada w Katowicach.